Sa langit

SA LANGIT

ayokong sayangin ang panahon sa pagtunganga

kung wala namang naninilay o tinitingala

maliban kung may lumitaw na magandang diwata

o kaya'y Musa ng Panitik kaya napapatda

wala nang pumansin sa akin mula magkasakit

masalubong man ako, mata nila'y tila pikit

parang ako'y multo o tila kanilang kagalit;

sa panahong ito, magkasakit nga'y anong lupit

subalit heto, sa pagkatha'y nagpatuloy pa rin

kung may mabentang tula, may pambili ng pagkain

nagsisipag kumatha bakasakaling palarin

ang makatang pulos luha, na katha'y didibdibin

minsan, di ko na makuhang tumingala sa langit

baka mapala'y hagupit ng sigwang nagngangalit

at yaong mata ng bagyo'y didilat at pipikit

di malaman anong mangyayari sa ilang saglit

banggitin mo ang pangalan ko sa mga Bathala

habang pinarurusahan itong abang makata

dahil di ko mapuri ang pagtudla sa kawawa

na para sa kanila'y laruan lang na manika

patuloy sa pagkuyom ang matigas kong kamao

na tutol sa pagyurak sa karapatang pantao

habang nagninilay at nakatambay lang sa kanto

hinihintay ang diwang sisirit sa aking ulo

- gregoriovbituinjr.

04.05.2022

Aktibo

AKTIBO

nais kong makita nila gaano kaaktibo

ang mandirigma ng pluma sa iba't ibang isyu

kunwa'y walang sakit, na matatag pa itong buto

at nasa utak ay inilalagay sa kwaderno

mga samutsaring usapin, iba't ibang paksa

hinggil sa karaniwang tao't uring manggagawa

ang kwaderno'y pupunuin kong taglay ang adhika

habang isinasatinta'y pawang dugong sariwa

ah, ganyan nga ako kaaktibo sa pagdalumat

sa pakikipagpingkiang punong-puno ng sugat

upang magampanan lang ang tungkuling pagsusulat

ng hustisyang panlipunang dapat kamtin ng lahat

aktibo araw at gabi, kita mo't walang sakit

patuloy sa pagkatha hanggang utak na'y sumirit

sa nangyayari sa lipunan ay ayaw pumikit

upang maibahagi lang ang kinatha't parunggit

- gregoriovbituinjr.

04.05.2022

Araw-gabing tungkulin

ARAW-GABING TUNGKULIN

araw-gabi nang palaging abala yaring isip

sa maraming isyu't paninindigang nalilirip

sa mga katagang nahalukay at halukipkip

sa mga hinaing niring dukhang dapat masagip

sa mga salita't dunong na walang kahulilip

upang makatha'y asam na makabuluhang tula

alay sa pakikibaka't buhay na itinaya

upang sundan ang yapak ng mga Gat na dakila

upang ipaliwanag ang isyu ng walang-wala

upang kamtin ang pangarap ng uring manggagawa

payak na pangarap sa araw at gabing tungkulin

upang isakatuparan ang bawat adhikain

para sa karaniwang tao't sa daigdig natin

upang angking karapatang pantao'y respetuhin

upang asam na hustisyang panlipunan ay kamtin

iyan ang sa araw-gabi'y tungkuling itinakda

sa sarili, at hingi ko ang inyong pang-unawa

kung sakaling abalahin ako'y di nagsalita;

sa pagninilay nga ang araw ko'y nagsisimula

upang bigkisin ang salita, lumbay, luha't tuwa

- gregoriovbituinjr.

04.05.2022

Tagaktak ng pawis

TAGAKTAK NG PAWIS

laging tumatagaktak ang pawis n'yo, manggagawa

hangga't patuloy ang ikot ng mundong pinagpala

ng inyong mga bisig sa patuloy na paglikha

ng pagkain at produktong kailangan ng madla

O, manggagawa, nilikha ninyo ang kaunlaran

kung wala kayo'y walang mga tulay at lansangan

walang gusali ng Senado, Kongreso, Simbahan

walang mall, palengke, palaruan, at Malakanyang

patuloy na nagpapagal sa arawang trabaho

para sa pamilya'y lagi nang nagsasakripisyo

kayod pa rin ng kayod kahit kaybaba ng sweldo

na di naman makasapat para sa pamilya n'yo

pinagpala n'yong kamay ang bumuhay sa lipunan

kayong tagapaglikha ng ekonomya ng bayan

subalit patuloy na pinagsasamantalahan

ng bulok na sistemang kapitalismong sukaban

O, manggagawa, kayo ang dahilan ng pag-unlad

ng mundo, ng bansa, ng nagniningningang siyudad

ngunit ang lakas-paggawa n'yo'y di sapat ang bayad

binabarat lagi't ninanakawan ng dignidad

kayo'y lalaya lamang pag ibinigwas ang maso

upang durugin ang mapang-aping kapitalismo

itayo ang pangarap n'yong lipunang makatao

lipunang pantay, patas, at sa kapwa'y may respeto

- gregoriovbituinjr.

04.05.2022

Balagtas crater

BALAGTAS CRATER

isa sa hukay o crater sa planetang Mercury

ay ipinangalan kay Balagtas, aba'y kaybuti

International Astronomical Union nagsabi

karangalan itong sa ating bansa'y nagsisilbi

may diyametrong siyamnapu't walong kilometro

katabi'y Kenko crater, mula kay Yoshida Kenko

manunulat na Hapon, at ang Dario crater dito

ay nagmula sa Nicaraguan na si Ruben Dario

ayon sa I.A.U., crater ay ipangalan dapat

sa mga artista, kompositor at manunulat

aba'y kahanga-hanga ito't nakahihikayat

na sadyang sa mga tulad ko'y nakapagmumulat

upang makata't mangangatha'y sadyang pagbutihin

ang katha't sining, ngunit apelyido ko'y Bituin

na di bagay sa crater kundi sa talang maningning

gayunman, kayganda ng kanilang mithi't layunin

ang Balagtas crater na'y isang pambansang sagisag

di lang sa manunulat kundi ang bansa'y tumanyag

lalo na sa sambayanang ang wika'y anong rilag

na walang kamatayang akda sa puso'y bumihag

- gregoriovbituinjr.

04.05.2022

* litrato mula sa fb

* salamat sa Trivia and Facts Philippines fb page

Ang nakatagong printer

ANG NAKATAGONG PRINTER

tuwang-tuwa ako kay misis sa aking narinig

may nakatagong printer palang aming magagamit

noong kami'y magkalkal ng gamit sa isang silid

laking pasalamat, parang nabunutan ng tinik

ngunit wala namang tinta ang printer na nasabi

iyon ang una kong dapat lutasin nang may silbi

ang printer na sana'y di sira, tinta'y makabili

ma-print ang anumang dokumentong nasa U.S.B.

at sa mga printing shop ay di na ako tatakbo

doon ipi-print mo'y edited na, pinal na't sakto

kayhirap kung sa printing shop, pabalik-balik ako

upang i-edit ang munting mali't ito'y mabago

aba'y alam n'yo bang katawan ko'y biglang sumigla

lalo ngayong kayrami kong proyektong nasa diwa

munting dyaryo, pampleto ng mga ilan kong katha

mga salin ng haiku, mga koleksyon ng tula

ilang pangarap na magkakaroong katuparan

at maitutuloy na rin ang munting palimbagan

subalit itlog ay huwag munang bilangin naman

baka mapurnada pa't iba lang ang kahinatnan

lutasin muna ang tinta, mayroon bang pambili?

takbo ng printer ba'y ayos pa? anong masasabi?

kalagayan ng printer muna'y alaming maigi

nang pangarap ay matupad, printer dapat may silbi

- gregoriovbituinjr.

04.04.2022

Pagpaslang sa buhong

PAGPASLANG SA BUHONG

ipinagsanggalang ni Flerida

ang tangkang gahasaing si Laura

ni Konde Adolfong palamara

Konde'y pinana't napaslang niya

pinagtiyap yaong karanasan

ng dalawang mutya ng kariktan

sa panahong di inaasahan

ay nagkita laban sa sukaban

Flerida'y tumakas sa palasyo

at sa gubat ay napadpad ito

upang sinta'y hanaping totoo

sa hari'y ayaw pakasal nito

relihiyon ay magkaiba man

magkapareho ng karanasan

kapwa biktima ng kabuhungan

ngayon ay naging magkaibigan

sinta ni Florante ay si Laura

sinta ni Aladin si Flerida

mula sa pait ng luha't dusa

ang sakripisyo nila'y nagbunga

mula sa akda ng bunying pantas

na di magwawagi ang marahas

Florante at Laura ni Balagtas

tulang para sa bayan at bukas

- gregoriovbituinjr.

04.04.2022

Balagtasan at Balagtasismo

BALAGTASAN AT BALAGTASISMO

Mabuhay ang makatang Balagtas

sa kanyang mga obra maestras

pagbubunyi sa dakilang pantas

na inspirasyon ngayon at bukas

sisne ng Panginay nakilala

may-akda ng Florante at Laura

awtor ng Orozman at Zafira

kinatha'y Mahomet at Constanza

mula sa kanya ipinangalan

ang Balagtasismo't Balagtasan

pamana't aktibidad pambayan

sa masa'y sadyang makabuluhan

Balagtasan at Balagtasismo

na umakit sa mga tulad ko

ay mga ideyang naimbento

noong ikadalawampung siglo

Balagtasan ay balitaktakan

sa isyung pangkultura't pambayan

dalawang makata'y maglalaban

patula, diwa'y magpipingkian

tinatawag na Balagtasismo

yaong mga tulang ang estilo

pagdating sa pantig, rima't metro

ay tulad ng kay Balagtas mismo

Balagtasismo'y sukat at tugma

ang nangungunang estilo't katha

Modernismo naman ay malaya

sa tugma't sukat sa mga tula

pagsulong ng panulaang bayan

ay talaga ngang kinagiliwan

may talinghaga, diwa't kariktan

pamanang tunay sa sambayanan

- gregoriovbituinjr.

04.04.2022

Tapsilog

TAPSILOG

tapa, sinangag, itlog

kinakain ng kalog

sadyang nakabubusog

pagkaing pampalusog

kung ayaw ng sinangag

ayos lang, walang palag

may ibang ilalatag

gayundin sa magdamag

tapa, sinaing, itlog

wala nang ibang sahog

basta ba makabusog

sa tiyang nangangatog

sa gutom na'y panlaban

tiyan na'y malalamnan

sisigla ang kalamnan

sa tapsilog ng bayan

kahit buhay ko'y salat

aking pasasalamat

sa tapsilog nabundat

ang katawan kong payat

- gregoriovbituinjr.

04.03.2022

Ang tinatanim

ANG TINATANIM

tinatanim ko ang binhi ng prinsipyong hinango

sa buhay ng kapwa taong dumanas ng siphayo

dahil sa sistemang mapagsamantala't madugo

buhay ng mga api't kawawang dinuro-duro

tinatanim ko'y pangarap ng uring manggagawa

lipunang asam na may hustisya't mapagkalinga

lipunang patas at makatao para sa madla

na karaniwan ding paksa ng marami kong tula

tinatanim ko'y puso't diwang maka-kalikasan

mapangalagaan ang daigdig nating tahanan

punuin ng puno ang kinakalbong kagubatan

at kabundukan, mga kabukiran ay matamnan

tinatanim ko'y prinsipyong patas, mapagpalaya

na siyang tangan din ng mga bayaning dakila

aral sa Kartilya ng Katipuna'y isadiwa,

isapuso't isabuhay ng madla't maralita

nawa ating mga itinanim ay magsilago

tungo sa lipunang pangarap nating maitayo

may hustisyang panlipunan, walang trapo't hunyango

lipunang patas at makatao ang tinutungo

- gregoriovbituinjr.

04.03.2022

Romantiko

ROMANTIKO

O, nais kitang romansahin ng mga kataga

mula sa iwing damdamin yaring sinasalita

na pawang pagsinta ang sinasambit ko't sinumpa

sa harap ng liyag na mutya't kaygandang diwata

itutula'y pagkain para sa tiyan at bibig

itula'y sahod ng paggawang puso'y pumipintig

itutula'y mula sa pusong puno ng pag-ibig

itula'y isyu ng sambayanang laya ang tindig

at sa diwata'y patuloy ang aking panunuyo

pagkat sa kariktan talagang ako'y narahuyo

di sana maumid lalamunan sa panunuyo

sa mga nakapaligid ay huwag manibugho

romantiko man akong sa tula idinaraan

yaring pamimintuho sana'y di ito kawalan

- gregoriovbituinjr.

04.03.2022

Liwasang Balagtas

LIWASANG BALAGTAS

ako nga'y nagtungo sa Liwasang Balagtas

upang doon tula kong kinatha'y mabigkas

nag-iisa man, nag-selfie, walang palabas

ay nag-alay papugay sa dakilang pantas

sa ikadalawang daan tatlumpu't apat

niyang kaarawan habang araw pa'y nikat

maayos, tahimik sa Liwasang Balagtas

buti't ako'y tinanggap ng palad na bukas

mag-isa man ay nabigkas kong malumanay

bilang parangal sa kanya ang tulang alay

mula sa pananaliksik ko't pagninilay

ay nalikha rin ang tula ng pagpupugay

talaga kong sinadya ang liwasang pakay

at gumugol ng walong balikang pagsakay

O, Balagtas, pantas at sisne ng Panginay

tanging masasabi ko'y Mabuhay! MABUHAY!

- gregoriovbituinjr.

04.03.2022

* mga litratong kuha ng makatang gala sa Liwasang Balagtas sa ika-234 kaarawan ni Francisco Balagtas, 04.02.2022

Liway

LIWAY

aking pinanood ang pelikulang Liway

hinggil sa isang kumander ang talambuhay

na nangyari sa panahong di mapalagay

yaong bayan sa diktaduryang pumapatay

lalo ngayong nagbabanta ang pagbabalik

ng halimaw ng norte't takot ay ihasik

baka muling ilublob ang bayan sa putik

pag nanalo ang palalo't sukab na lintik

makatotohanang pagtalakay ang sine

sa panahon ng Buwan ng mga Babae

mga gumanap ay kayhuhusay umarte

kwento'y malalim, matalim, may sinasabi

huwag nating hayaang bumalik ang sigwa

ng panahong karapata'y binalewala

na mga nakibaka'y dinukot, winala

habang halimaw ng hilaga'y nagwawala

di dapat bumalik ang malagim na araw

sa likod ng bayan, may tarak na balaraw

nais nating payapa pag tayo'y dumungaw

na sana'y lipunang patas ang matatanaw

- gregoriovbituinjr.

04.03.2022

Si Laura ni Balagtas at ni Petrarch

SI LAURA NI BALAGTAS AT NI PETRARCH

si Laura ang kasintahan ng mandirigmang Florante

sa akdang Florante at Laura ng ating Balagtas

si Laura'y inspirasyon ni Petrarch sa Canzoniere

makatang Italyano, na soneto ang binagtas

marahil nga'y kayganda pag Laura ang ngalang taglay

dahil inspirasyon sa mga akda ng makata

kababakasan ng pag-ibig na nananalaytay

sa puso't diwang kinasasabikan sa pagtula

pagsinta'y labis ngang makapangyarihan, ang saad

ni Balagtas sa kanyang akdang walang kamatayan

dagdag pa, laki sa layaw ay karaniwang hubad

sa bait at muni't sa hatol ay salat, malaman

sa mundo'y kinilalang tunay ang Petrarchan sonnet

kaiba sa Shakespearean sonnet pagdating sa rima

soneto ni Petrarch pag binasa'y kaakit-akit

sonetong may lalim, pangmasa, pag-asa, pagsinta

ah, natatangi si Laura sa pagsinta't pagtula

nina Balagtas at Petrarch, makatang kaybubuti

madarama mo sa tula ang dusa, luha't tuwa

sa kathang kanilang alay sa sintang binibini

- gregoriovbituinjr.

04.02.2022

Sa ika-234 kaarawan ni Balagtas

SA IKA-234 KAARAWAN NI BALAGTAS

Francisco Balagtas, dakilang anak ng Panginay

ngayong araw niya'y ating inaalalang tunay

mapalad tayo't may pamana siyang inialay

kaya ako'y naritong taasnoong nagpupugay

mula sa ngalan niya ang kilalang Balagtasan

na tunggalian ng katwiran sa isyung pambayan

may mga akda siyang talagang makabuluhan

gabay ng mag-aaral, patnubay sa kabataan

ang kanyang obra maestra'y ang Florante at Laura

halos apatnaraang saknong na tinula niya

at ang walang kamatayang Orozman at Zafira

taludtod ay siyam na libo't tatlumpu't apat na

kung magsasaliksik ka pa, akda niya'y kayrami

La India elegante y el negrito amante

nariyan ang tatlong yugtong akdang Clara Belmore

tatlong yugtong komedyang Auredato at Astrome

may mumunting tula rin siyang dapat ikarangal:

ang "Pangaral sa Isang Binibining Ikakasal"

at ang "Paalam Na sa Iyo" na tulang bilinggwal

sa Espanyol at Tagalog, mga tulang may aral

O, Balagtas, bunying makata, lahing kayumanggi

katulad mo'y tinutula ko rin ang pusong sawi

habang inilalaban kong manggagawa'y magwagi

sa tula't ganitong lipunan ay kamtin ang mithi

- gregoriovbituinjr.

04.02.2022

Manggagawa at si Balagtas

MANGGAGAWA AT SI BALAGTAS

nais ng obrero'y / lipunang parehas

tulad ng pangarap / ng ating Balagtas

walang mang-aapi, / ang lahat ay patas

at ang kahirapa'y / hanapan ng lunas

araw ni Balagtas / at Abril Dos ito

Florante at Laura'y / muling binasa ko

ang hustisya'y dapat / ipaglabang todo

laban sa katulad / ni Konde Adolfo

lipunang parehas, / bayang makatwiran

na ang kalakaran / ay makatarungan

tulad ng obrero / na ang inaasam

ay lipunang patas / at may katatagan

sistemang palalo't / mapagsamantala

pati pang-aapi't / bisyong naglipana

ay pawang nilikha / ng tusong burgesya

bunsod ng pribadong / pag-aari nila

manggagawa'y dapat / nang magkapitbisig

nang sistemang bulok / talaga'y malupig

mapagsamantala'y / dapat nang mausig

sistema'y palitan / ang kanilang tindig

kaya ngayong araw / ng dakilang pantas

na kilala nating / makatang Balagtas

obrero'y kaisa / sa asam na bukas

kikilos nang kamtin / ang lipunang patas

- gregoriovbituinjr.

04.02.2022 (ika-234 kaarawan ni Balagtas)

Makathangisip

MAKATHANGISIP

binili ko ang aklat

di dahil sa pamagat

kundi sa nakasulat

ngalan ng manunulat

Joey Makathangisip

ako ba'y nanaginip

apelyidong kalakip

musa'y kanyang nahagip

kaygandang apelyido

ito kaya'y totoo

agad nang naengganyo

binili na ang libro

nagsusulat sa wattpad

may sarili nang aklat

siya'y walang katulad

sa araw ay sisikat

librong kanyang nobela

may hugot, luha't dusa

dama sa pagbabasa

ay kahali-halina

- gregoriovbituinjr.

04.01.2022

Ang kalsada kong tinatahak

ANG KALSADA KONG TINATAHAK

kalsadang nilandas ko'y bihira nilang matahak

bagamat iyon ang aking ginagapangang lusak

napagpasyahang landasin kahit na hinahamak

kahit iba'y natatawa lang, napapahalakhak

gayong magkaiba tayo ng landas na pinili

sa matinik na daan ako nagbakasakali

inayawan ang mapagpanggap at mapagkunwari

lalo't magpayaman nang sa bayan makapaghari

ang kalsada kong tinahak ay sa Katipunero

tulad ng mga makabayang rebolusyonaryo

napagpasyahang tahakin ang buhay-aktibismo

gabay ang Kartilya ng Katipunan hanggang dulo

iyan ang aking kalsadang pinili kong matahak

kapara'y madawag na gubat, pawang lubak-lubak

palitan ang bulok na sistemang dapat ibagsak

upang patagin ang landas ng ating mga anak

- gregoriovbituinjr.

04.01.2022

Sa bisperas ng Araw ni Balagtas

SA BISPERAS NG ARAW NI BALAGTAS

bisperas ng kaarawan ng makatang Balagtas

tunay na anak ng Panginay, tula ang nilandas

halimbawa sa tulad kong nasa'y lipunang patas

ang mga taludtod at saknong ng dakilang pantas

pagpupugay sa kumatha ng Florante at Laura

at sa walang kamatayang Orosman at Zafira,

ang Nudo gordeano, Rodolfo at Rosemunda

tatlong yugtong komedyang Bayaceto at Dorslica

La India elegante y el negrito amante

tatlong yugtong komedyang Auredato at Astrome

at ang tatlong yugtong komedya ring Clara Belmore

Mariang Makiling na komedyang may siyam na parte

naririyan din ang akdang Mahomet at Constanza

dula sa Udyong na Alamansor at Rosalinda

La Eleccion del Gobernadorcillo, na komedya

ang Claus, akdang nasa Latin ay isinalin niya

ako'y taaskamaong nagpupugay kay Balagtas

kayraming aral ang sa kanyang akda'y makakatas

di ko man maabot ang pambihira niyang antas

ay pinagsisikapan kong sundan ang kanyang landas

- gregoriovbituinjr.

04.01.2022

Sa buwan ng Earth Day

SA BUWAN NG EARTH DAY

habilin sa simula ng buwan

ng Earth Day, ating pangalagaan

at linisin ang kapaligiran

para sa ating kinabukasan

ang paligid na'y kalunos-lunos

sa naglipanang plastik at upos

mga ito'y pag-isipang lubos

nang malutas at maisaayos

tara, gulay ay ating itanim

upang balang araw may anihin

mga puno ay itanim natin

na kung mamunga'y may pipitasin

huwag maabot, one point five degree

ang pag-iinit ng mundo, sabi

ng mga aghamanon, mabuti

at agham sa atin ay may silbi

mabuti kung gobyerno'y makinig

lalo't isyung ito'y pandaigdig

bayan ay dapat magkapitbisig

sumisira sa mundo'y mausig

mahigit dalawampung araw pa

at Earth Day ay sasalubungin na

araw na talagang paalala

protektahan ang tanging planeta

- gregoriovbituinjr.

04.01.2022