Linggo, Hulyo 18, 2021

Kung manalasa muli ang unos

KUNG MANALASA MULI ANG UNOS

titigan mo ang langit, animo'y bagong umaga
ang kariktan ng paligid ay kahali-halina
puti ang mga ulap, ang panahon ay kayganda
ngunit maya-maya'y nangitim, handang manalasa

nagbabadya ang unos, matalim ang mga titig
ng langit, animo'y luluha, ramdam mo sa pintig
kung sakaling magbaha, tiyak ang pangangaligkig
kaya dapat maging alerto sa lagim at lamig

dapat lang paghandaan ang paparating na bagyo
baka ihahatid nito'y ang lagim ng delubyo
para bang digma, sa bagyo'y mapapalaban tayo
kaya pamilya'y unahing sagipin sa ganito

taon-taon na lang may nakakasagupang unos
na madalas na dinudulot ay kalunos-lunos
ang ngitngit ng kalikasan pag tuluyang nang-ulos
mga nasalanta'y parang kandilang nauupos

kaya paghandaan natin ang panibagong digma
maging malinaw ang isip, huwag matutulala
at kung kinakailangan, magtulungan ang madla
pinakamatatag na payo'y dapat maging handa

- gregoriovbituinjr.

Samutsaring balita

SAMUTSARING BALITA

samutsaring balita
ang pahatid sa madla
datapwat ano pa nga
minsan di makahuma

binabasa ang ulat
na kung saan nagbuhat
marami nga raw kalat
sa ating sapat't dagat

trapong nakipagtalo
sa kapwa pulitiko
baka kakandidato
kung ano'y binabato

mga balitang COVID
na ipinababatid
lunas ba'y ihahatid
na di dapat malingid

mga kwentong artista
at nagseseksihan pa
senador, kongresista
may nagawang batas ba

apektado ang madla
sa maraming balita
huwag lang matulala
kung sa ulat magitla

ang trapong laging palso
ay huwag nang iboto
kung maupo sa pwesto
kawawa ang bayan ko

balita'y nararapat
tunay ang isiwalat
na kumbaga sa sugat
may lunas na pang-ampat

- gregoriovbituinjr.

Kung tutula ang tulala

KUNG TUTULA ANG TULALA

pansin nila, lagi na lang akong tulala
at sa kalangitan laging nakatunganga
hinihintay bang mga mutya'y magsibaba
o inaabangan ang magandang diwata

ako'y manunulang wala sa toreng garing
na sa bawat oras animo'y nahihimbing
upang sulatin ang tulang tumataginting
kahit wala mang salaping kumakalansing

naghahabi ng mga saknong at taludtod
binibilang ang tugmang nagpapakapagod
upang magagandang layon ay itaguyod
at sa marikit na tula, masa'y malugod

bagamat itong abang makata'y tulala
ay di inaagiw ang isip na tutula
upang maihatid ang inspirasyon sa madla
tungo sa mabuting layunin at adhika

- gregoriovbituinjr.

Huwebes, Hulyo 15, 2021

Makasaysayang pagkakataon

MAKASAYSAYANG PAGKAKATAON

ang bawat pagtula ko sa rali'y pagkakataon
di ko dapat palagpasin, makasaysayan iyon
pagkat bihira lang ang pagtatanghal tulad niyon
dapat daluhan lalo't isa iyong imbitasyon

kaya pinaghahandaan ko ang gayong gawain
isang pambihirang pagkakataong matulain
makapagtatanghal, masasambit ang saloobin
anong nasasadiwa'y maibabahagi na rin

tutulain ang hinggil sa karapatang pantao
katarungang panlipunan, nasa diwa't prinsipyo
pagkakapitbisig ng dukha't ng uring obrero
pagbabago't pagtayo ng lipunang makatao

tulad ng isang orador na nagtatalumpati
ay bibigkasing patula ang isyu ng kauri
isyu ng manggagawa't dukhang dapat ipagwagi
tulang sistemang bulok ay di dapat manatili

taospuso kong pasasalamat sa nag-imbita
dahil abang makata'y pinagtiwalaan nila
kaya pinag-iigihan ang diwa't bawat letra
batay sa tema ng rali ang tulang mababasa

- gregoriovbituinjr.

Tsok at illustration board bilang plakard

TSOK AT ILLUSTRATION BOARD BILANG PLAKARD

tsok at illustration board lang yaong pinagsulatan
nitong panawagan ng maralita o islogan
hinggil sa karapatan nila sa paninirahan
upang karapatang ito'y talagang ipaglaban

buburahin na lang upang magamit pa sa iba
at sulatan ng ibang isyu't islogan ng masa
tulad ng pangunahing bilihin na kaytagal na
mumurahing plakard na sa dukha'y inisyatiba

dapat maging malikhain batay sa kakayahan
di madisenyo sa kompyuter dahil madalian
walang pambili ng pintura't kartolina man lang
may biglang pumutok na isyung agad raralihan

upang di mabasâ ng ulan, balutin ng plastik
nang mabasa pa rin ng masa ang islogang hibik
binahagi ang diwa ng prinsipyong sinatitik
nang maunawaan ng madla anong isyu't gibik

mumurahing plakard na gawa ng maralita
tsok at illustration board, daluyan ng diwa't luha
dahil sa hirap na dulot ng sistema't kuhila
dahil tindig ay dapat ipaunawa sa madla

- gregoriovbituinjr.

Mga aral mula sa maestro

MGA ARAL MULA SA MAESTRO

maraming aral akong natutunan sa maestro
pangunahin sa aking naging maestro'y tatay ko
kung saan natutunan kong tanganan ang prinsipyo
at kung kinakailangan ay ipaglaban ito

kayrami ko ring natutunan sa ina kong mahal
upang sa kinabukasan ay talagang magpagal
sa simpleng gawaing bahay ay di na umaangal
pagkat ito'y tungkuling bahagi ng mga aral 

gayon din sa mga naging maestro sa eskwela
tinuro'y konsepto ng pisika't matematika
paboritong dyeyometriya't trigonometriya
mga paksa't samutsaring teyorya sa siyensya

mga maestro rin ang mga bayaning kabalat
tulad ni Gat Andres na tunay ngang kagulat-gulat
"Liwanag at Dilim" ni Jacinto'y araling sukat
sabi niya, "Iisa ang pagkatao ng lahat!"

natutunan naman sa mga lider-manggagawa
ang lipunang makatao't diwang mapagpalaya
sa mga nauna sa aking lider-maralita
ay natutong bakahin ang mga tuso't kuhila

kay F.P.J. na artista nang aking kabataan
na bawat pelikula sa takilya'y sinusundan
tulad ng serye ng Panday kung anong katapangan
ay isabay sa pagpapakatao't kabutihan

sa aking mga maestro ng saknong at taludtod
at sa lahat ng aking maestrong nagpakapagod
taospusong pasasalamat po sa paglilingkod
mga turo ninyo'y dakila't itinataguyod

- gregoriovbituinjr.

Paghati ng isda

PAGHATI NG ISDA

kadalasan nga'y akin pang hinahati sa gitna
upang maging dalawa ang piprituhin kong isda
tila iyon ay nasa sampung pulgada ang haba
noon pa man ganito na ang aking ginagawa

ang unang hati, buntot man o ulo'y pang-agahan
sunod na hati naman ay para pananghalian
o kaya kung may kasama, hating kapatid naman
gayon na rin ang hatian pagdating ng hapunan

sasaluhan ko na lang ng kamatis at bagoong
o kaya'y ng okra, talbos ng kamote o kangkong
ika nga, ayos na ang buto-buto't nakaahon
na naman ang isang araw o ang buong maghapon

sadyang nakabubusog ang salu-salong kaysarap
lalo na't kaysaya pa ng kwentuhan sa kaharap
kung mag-isa'y nakabubusog din lalo't nalasap
ang simpleng pamumuhay at pagkaing pinangarap

- gregoriovbituinjr.

Miyerkules, Hulyo 14, 2021

Panghihiram ng tapang sa alak

PANGHIHIRAM NG TAPANG SA ALAK

I

may iba riyang nanghihiram ng tapang sa alak
di makayang lutasin ang problema'y lumalaklak
nagwawala't animo'y inahing putak ng putak
ugali'y nagbabago, apektado pati utak

ayos lang silang mag-ingay, huwag lang mandarahas
na pag nadakip ang nagwawalang kung sinong ungas
ay ikakatwirang alak ang dahilan ng lahat
na di raw niya alam ang nangyari nang magmulat

gago ka, alam mo iyon, sa alak nga nanghiram
ng tapang nang masabi ang laman ng kalooban
kunwari kang di alam, palso ang ganyang katwiran
panagutan mo ang gawang krimeng kunwa'y di alam

II

ako'y bumabarik lang pag di dinalaw ng musa
ng panitik lalo't haraya'y tila nasaid na
sa alak nanghihiram ng haraya, tagay muna
bakasakaling maiusad ang tangan kong pluma

kaya kung anu-anong paksa na lang ang nasulat
basta bawat araw may isang tulang mapanggulat
na sariling punto't palagay ang sinisiwalat
habang may iba pang kathang nais kong may mamulat

paano pag musa'y dumalaw sa makatang lasing?
nasa isip ba ng makata ang makapanyansing?
o tutula siyang kunwari'y nasa toreng garing?
hanggang musa'y umalis nang makata na'y nahimbing

- gregoriovbituinjr.

Kulong ang abusado sa katulong

KULONG ANG ABUSADO SA KATULONG

tao rin ang kasambahay, tao ang kasambahay
tulad ng bawat isa'y may karapatan ding tunay
di sila aliping sagigilid o namamahay
na noong unang panahon ay patakarang taglay

siya'y kapwa tao, anuman ang kulay ng balat,
lahi, kasarian, lahat may karapatan dapat
bayaning Emilio Jacinto nga'y may isinulat
sabi niya, "Iisa ang pagkatao ng lahat!"

sa isang kaso ng pang-aabuso sa katulong
na kinulong ng mag-asawa halos tatlong taon
ang hinatol ng Korte'y apatnapung taong kulong
na sa tindi ng kaso, ito'y binabang desisyon

anong nakain nila't kasambahay ay piniit?
ang mga suspek kaya'y nawalan na rin ng bait?
katulong man ay kapwa, di aliping sagigilid
na buhay nila'y hawak mo't kaya mong itagilid

- gregoriovbituinjr.

* balita mula sa pahayagang Abante Tonite, Hulyo 13, 2021, pahina 2

Kwentong magyeyelo

KWENTONG MAGYEYELO

nagyeyelo, block, cube
matitigas, cracked, tube
minsan, pakyaw, tingob
lalagyan ay taob

sa trabaho'y subsob
sa pabrikang kulob
sa gawa'y marubdob
biglang nasubasob

nagmagandang loob
ang nars na sumukob
sugat ay nilublob
sa gamot ay suob

kaylakas ng kutob
nang biglang lumusob
sila'y nakubakob
ng mga nanloob

binuksan ang taklob
patda ang lumusob
dahil pulos ice cube
ang laman ng loob

- gregoriovbituinjr.

Kalayaan

KALAYAAN

nais ng bayan ng kalayaan
kalayaan ang nais ng bayan

paglaya ang paksa ng makata
paksa ang paglaya ng makata

laya'y ituro sa estudyante
upang malaya sila paglaki

na paglaya'y mahalagang sadya
sadyang mahalaga ang paglaya

liberty, freedom, independencia
kasarinlan ng bayan at masa

makata'y paglaya ang pinaksa
kaya mananakop ay pinuksa

- gregoriovbituinjr.

Basahin mo ang tula ko

basahin ko
ang tula mo
tulain ko
ang basa mo

basahin mo
ang tula ko
tulain mo
ang basa ko

basain ko
ang tulad mo
tularan ko
ang basa mo

basain mo
ang tulad ko
tularan mo
ang basa ko

- gregoriovbituinjr.

Martes, Hulyo 13, 2021

Martes Trese at Biyernes Disisyete

MARTES TRESE AT BIYERNES DISISYETE

mayroon palang taong talagang mapamahiin
may kinatatakutan bukod sa Friday the Thirteenth
aba'y nariyan ang sinasabing Tuesday the Thirteenth
at takot din sila sa petsang Friday the Seventeenth

anong pinagmulan ng ganitong paniniwala
malas daw ang trese sa bansang salita'y Kastila
ang Martes ay mula kay Ares, ang diyos ng digma
digma'y negatibo't may namamatay, nagluluksa

sa Italyano'y malas ang Biyernes Disisyete
habang sa kanila'y swerte itong numero trese
mga paniniwalang dapat nating isantabi
petsa ba ang bahala kung anong malas o swerte?

walang araw ng kamalasan kung pag-iisipan
tulad ng itim na pusang nakita mo sa daan
kung pusa ay itim, ito ba'y kanyang kasalanan?
o namana ang kulay sa kinagisnang magulang?

may patalastas noon, bawal magwalis sa gabi
kaya nararapat daw gawin, ibalik ang swerte
swerte bang matatawag ang mga naipong dumi
kaya di winalisan ang maagiw na kisame

ang pamahiin ay paniniwalang sinauna
na mula sa kalikasan ang suliranin nila
ngunit ngayon, mapagsuri sa paligid ang masa
at inaaral nila ang lipunan at sistema

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala mula sa  Pilipino Star Ngayon, Hulyo 13, 2021, pahina 5

Bawal magyosi

BAWAL MAGYOSI

"No Smoking" ang nakasabit doong karatula
na alagaan ang kalusugan ang paalala
o huwag itapon doon ang upos na basura
dahil mga dahon ay baka magliyab talaga

mapagliliyab ba ang dahon ng may sinding upos
marahil kung malakas ang apoy na lumalagos
sa bawat dahong tila tanda ng paghihikahos
lalo't nalagas sa punong pinanahanang lubos

"Bawal manigarilyo!" o kaya'y "Huwag magyosi!"
na sa kalaunan ay upang di tayo magsisi
sinong malusog, sinong may kanser, sinong may tibi
marahil makasasagot lang ay ang mga saksi

naglagay ng karatula'y may dahilang malalim
bukod sa magandang lugar na may punong malilim
baka sa tingin niya, yosi'y karima-rimarim
na nagdudulot lang sa kanya ng abang panimdim

may nagyoyosi, may hindi, tayo'y magrespetuhan
lalo't malinis na hangin ay ating karapatan
sa iba, ang yosi'y sandigan ng kaliwanagan
ng isip kaya ito'y isang pangangailangan

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa isang pook niyang napuntahan

Sa gabing pusikit

SA GABING PUSIKIT

napapagitnaan ng anumang di matingkala
ang paligid ng makatang nakapangalumbaba
mga alalahaning nakapapangambang sadya
lalo't kayraming nangaroroong nagsisiluha

asan na ba ang asam na panlipunang hustisya
para sa laksang kabataan at kanilang ina
may mga alulong na nagbabadya ng disgrasya
sa gabing pusikit na may kumikilos na iba

sa kwento, nilikha ko silang walang kamatayan
na kung api man sila'y patuloy na lumalaban
sa huli, sa mapang-api'y magwawaging tuluyan
subalit iba ang kwento kaysa katotohanan

pagkat ngayon sila'y nasa ilalim na ng lupa
at magpakailanman ay maninirahang pawa
ngunit aking ikukwento ang inang lumuluha
dahil para sa kanila, anak nila'y dakila

- gregoriovbituinjr.

Pagkalunod

PAGKALUNOD

minsan, sabik na sabik tayong maligo sa dagat
dahil maalinsangan, dadamhin ang tubig-alat
habang iniiwasang umatake ang pulikat
at dikya na nasa isip pa rin ang pag-iingat

dahil marami nang nadisgrasya sa pag-iisa
iba'y nangungulila sa kawalan ng hustisya
iba'y di na natantya ang pag-iwas sa sakuna
at nadadale ng minsanan, minsanang disgrasya

minsan, di lang sa tubig tayo nalulunod man din
kundi sa dami ng nagsulputang alalahanin
minsan, nalulunod tayo sa daming suliranin
na dapat lang pagtulungan upang ito'y lutasin

minsan sa pagsisid may kaharap palang panganib
di na napapansing ginagawa'y sariling yungib
sa masukal na kabundukan o malayong liblib
habang pinipilit itong kayanin niring dibdib

kayganda man doon sa laot na sinisisid mo
dahil may oksiheno'y nakukunan ng litrato
ngunit kung maubusan ng oksiheno'y paano
sakaling malunod nawa'y dumating ang saklolo

- gregoriovbituinjr.

* litrato ng balita mula sa pahayagang tabloid na Pilipino Star Ngayon, Hulyo 13, 2021, pahina 9

Lunes, Hulyo 12, 2021

Pagbubukod ng basura

PAGBUBUKOD NG BASURA

isinama na naman ang plastik na di mabulok
sa mga nalagas na dahong madaling mabulok
yaong nagtapon ng boteng plastik ba'y isang bugok
o walang pakialam kahit may laman ang tuktok

itinuro namang tiyak sa mga paaralan
ang paghihiwalay ng basura sa basurahan
ngunit paano kung itinapon na lang kung saan
sino bang sa basurang ito'y may pananagutan

kawawa ang tagalinis na alam ang pagbukod
ng basura habang patuloy siyang kumakayod
batid ang batas ngunit marami'y di sumusunod
boteng plastik kahalo ng dahon, nakakapagod

kaya pakiusap, ibukod natin ang basura
huwag paghaluin, baka magkasakit ang masa
aralin muli ang mga napag-aralan mo na
tungkol sa kalikasan, kapaligiran at kapwa

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa isang lugar niyang napuntahan

Patuloy na paggawa ng ekobrik

PATULOY NA PAGGAWA NG EKOBRIK

naggugupit-gupit pa rin ng sangkaterbang plastik
angking misyon habang ilog at sapa'y humihibik
sa naglulutangang basurang plastik na tumirik
sa kanilang kaluluwang animo'y nakatitik

ginagawa ko iyon nang walang kakurap-kurap
walang patumpik-tumpik na talagang nagsisikap
tingni ang paligid, kalikasa'y sisinghap-singhap
na kinakain na'y basurang di katanggap-tanggap

may bikig na sa lalamunan ang laot kumbaga
kaya paggawa ng ekobrik ay munti kong larga
nagbabakasakaling ako'y may naambag pala
upang kalikasan ay mailigtas sa disgrasya

tingni, walang lamang boteng plastik ay may espasyo
kaya ginupit na plastik ay ipapasok dito
patitigasing parang brick, purong plastik lang ito
hanggang maging matigas na ekobrik ang gawa mo

minsan, sa paggupit-gupit, ramdam mo'y nangingimay
napapagod din iyang mga daliri sa kamay
mahalaga'y nagagawa ang niyakap na pakay
upang kalikasan ay mapangalagaang tunay

- gregoriovbituinjr.
07.12.2021

Pagtatanim sa paso

PAGTATANIM SA PASO

nakakatuwang masdan ang luntiang kalunsuran
kung paanong tayo animo'y nasa kagubatan
mapuno, mahangin, maraming tanim na halaman
na sa pakiramdam ay talagang nakagagaan

kaya magtanim-tanim kahit sa mumunting paso
diligan araw at gabi nang may buong pagsuyo
alagaan ang mga tanim nang walang pagsuko
bakasakaling mamunga pag ito'y napalago

kung di man mamunga ang halaman ay pwede na rin
kung makakasagap ka naman ng sariwang hangin
kung polusyon sa paligid ay maiwasan natin
kung kaaya-aya rin ito sa ating paningin

tunay ngang ang kalikasan ay kadikit ng pusod
magandang halimbawa ang lunting nakalulugod
kaya urban farming sa bawat isa'y itaguyod
halina't magtanim-tanim din kahit nasa lungsod

- gregoriovbituinjr.
07.12.2021

* litratong kuha ng makatang gala sa loob ng Bantayog ng mga Bayani sa Lungsod Quezon

Linggo, Hulyo 11, 2021

Paminggalang bayan

PAMINGGALANG BAYAN

salamat po sa Maginhawa community pantry
at kay Patreng na nagsimula nito't nagsisilbi
sa nangyayaring bayanihan ay kayraming saksi
tila ba ito'y apoy nang sa mitsa'y may magsindi

dahil nga kulang ang ayuda ng pamahalaan
di sapat para sa nagugutom na mamamayan
kaya sinimulan ni Patreng ay kadakilaan
lalo't bayanihan ay nakita ng daigdigan

salamat sa paminggalang bayan ng Maginhawa
dahil kahit papaano'y nakatulong sa dukha
lalo na sa walang makaing pamilyang dalita
na gigising sa umaga at pipilang kayhaba

kung sakaling walang laman ang paminggalang bayan
di ibig sabihin, nagsawa na sa bayanihan
baka naubos agad ang anumang nakayanan
at di pa matiyak ang handog sa kinabukasan

gayunman, sa nagsusulputang community pantry
dahil "inspired by Maginhawa community pantry"
kami'y saludo sa inyo, tunay kayong bayani
puso'y di pansarili kundi sa kapwa'y nagsilbi

- gregoriovbituinjr.

Ang edukasyon, ayon kay Einstein

ANG EDUKASYON, AYON KAY EINSTEIN

"Education is not the learning of facts, but the training of mind to think." ~ Albert Einstein

nakita ko lang sa dingding ang nasabing kwotasyon
hinggil sa edukasyon na nakapaskil lang doon
sa daycare center na lunsaran nitong edukasyon
kayganda kaya kinunan ko ng litrato iyon

di lang iyon pagkabisado ng mga detalye
kung anong petsa't saan isinilang ang bayani
kung sino ang ikalabing-anim na presidente
kundi kung paano't bakit ng mga pangyayari

edukasyon ay pagsasanay paano mag-isip
magsuri ng kalagayan kaya huwag mainip
binubuksan ang mundo mo ng bagong malilirip
baka may mga paksang interesado kang mahagip

tulad din ng mga aralin sa matematika
tinuturuan tayo kung paano ba magkwenta
lalo sa usapin ng pera, malulugi ka ba
o sa negosyo mong pinasok, ikaw ba'y kikita

bakit nga ba tinuturuan tayong magmano
sa ating mga matatanda tanda ng respeto
bakit binabasa ang kasaysayan ng bansa mo
bakit sinusuri ang pulitika't pulitiko

inaaral natin anong magagamit sa buhay
di lang magkabisa ng detalye kundi magnilay
magamit sa trabaho't pamilya ang angking husay
edukasyong dala-dala natin hanggang mamatay

- gregoriovbituinjr.

- litratong kuha ng makatang gala sa Day Care Center sa ZOTO Towerville sa Bulacan    

Sa batuhan

SA BATUHAN

nakatapak lang ako roon sa batuhang marmol
at sinusuri sa isip ang bawat kong nagugol
habang pinagmamasdan ang buhat nilang palakol
nang mga kahoy na iyon ay mapagputol-putol

nagmumuni-muni habang doon ay nakatayo
inaalagata ang nararanasang siphayo
dahil mga pangarap ay nagbabantang gumuho
nagsusuri paanong di ito sadyang maglaho

nakatitig sa inaapakan, nakatitig lang
mamaya'y titingala sa bughaw na kalangitan
kung anu-anong apuhap sa agiw ng isipan
habang paruparo sa hardin ay nag-iindakan

naririyan pa rin ang paralumang minumutya
tunay na inspirasyon sa aking bawat pagkatha
ang musa ng panitik na lambana ko't diwata
na pagsinta'y pagpapaubaya't pagpaparaya

- gregoriovbituinjr.

Danas

DANAS

tila nakasiksik sa waring pigil na damdamin
ang mga nakabaong tinik ng alalahanin
habang ang di magagap sa gunita'y sinisinsin
ngunit di malimot ang mga karanasang angkin

di matingkala kung paano harapin ang unos
ng buhay na iwing nangangarap ding makaraos
patuloy ang pulong, magsasaing pa pagkatapos
habang walang iuulam sa panahong hikahos

kaya dapat mabatid ang kakaharaping sigwa
upang di maunahan pag tuluyang nagsagupa
kahit naririnig ang munting impit ng pagluha
sa mga kalagayang madalas di matingkala

anuman ang mangyari'y pipiliting makaahon
di hahayaan ang sitwasyong parang nakakahon
kuko man ng ibong madaragit ay nakabaon
pipiliting pumiglas at lalaban din paglaon

- gregoriovbituinjr.

Sabado, Hulyo 10, 2021

Pagpupugay kay Kasamang Sammy Gamboa

PAGPUPUGAY KAY KASAMANG SAMMY GAMBOA

Pagpupugay sa iyo, kasamang Sammy Gamboa
Katawan mo'y nawala, ngunit diwa'y narito pa
Marami kang binahagi tungkol sa ekonomya
Nakasama sa mga rali at pakikibaka

"Freedom from illegitimate debts!" nga'y iyong hiniyaw
"Comprehensive audit of all public debts" pa'y sinigaw
Sa press statements at balita, ngalan mo'y lumitaw
Mga pagsusuri sa utang ay napakalinaw

Ilang beses ka ring bumili ng gawa kong libro
Na pawang inilathala ng Aklatang Obrero
Aklat ng mga sanaysay, serye ng librong MASO
Bumili't sumuporta sa mga tulang nilibro

Pareho tayong secgen ng ating organisasyon
Magaling kang secgen ng Freedom from Debt Coalition
Di ko malilimutan ang mga payo mo noon
Sa KPML at Ex-D'y ginagamit ko ngayon

Mga tindig sa isyu'y pinag-aralan mong husay
At sa tungkuling hawak ay nagsipag at nagsikhay
Sa iyo, Ka Sammy, taas-kamaong pagpupugay
Taospusong pasasalamat! Mabuhay! Mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
(Alay para sa Luksang Parangal ng Hunyo 10, 2021)

Biyernes, Hulyo 9, 2021

Kapayapaan

KAPAYAPAAN

kapayapaan ba'y ano? bakit ito'y hangad mo?
bakit pag wala nito'y nagpapatayan ang tao?
sa kabila ng kaibhan ng kultura't prinsipyo
bakit kapayapaan ay kailangan ng mundo?

lahat tayo'y tiyak ang hangad ay kapayapaan
lalo na't ibang iba ito sa katahimikan
ang kapayapaan ay tagos sa puso't isipan
habang ang katahimikan ay hanggang tainga lamang

iba ang PEACE sa SILENCE, ika nga sa wikang Ingles
kaya kapayapaan sa mundo ang ating nais
di ang katahimikang may takot pa rin sa dibdib
di ang patahimikin lang tayo't mata'y may takip

payapa na ba ang bayan pag nawala ang salot?
o patuloy ang digma dahil sa tuso't kilabot?
O, kapayapaan, ginhawa ba ang iyong dulot?
dahil nga ba sa iyo'y mawawala na ang takot?

marahil tutungo lang tayo sa kapayapaan
kung wala nang mga uri sa buong sambayanan
sa kabila ng kulay ng balat, nagbibigayan
kung natayo na ang isang makataong lipunan

- gregoriovbituinjr.

Halaan

HALAAN

muli akong nag-ulam ng paboritong halaan
binibili namin ni Itay noong kabataan
matapos mag-jogging sa Manila Bay, pagpawisan
lalo't araw ng Linggo't nagrerelaks-relaks naman

may nagtitinda kasi ng halaan sa aplaya
ng Maynila o Manila Bay, kaysarap talaga
ng halaan, anila'y pampatibay ng tuhod pa
makakaiwas daw sa megaloblastic anemia

marami itong benepisyo, ayon sa eksperto
bukod sa binibigay sa inang nagpapasuso
sa sakit sa puso'y makakaiwas pa raw tayo
dahil may omega-3 fatty acids nga raw ito

hinigop ko ang sabaw ng halaan dahil na rin
upang maibsan ang aking nararanasang migraine
panlaban sa fatty liver disease dahil sa choline
para sa malusog na isip ay may riboflavin

aba'y sa palengke'y natsambahan ko lamang ito
at agad akong bumili ng kalahating kilo
nang tikman muli ang halaan ng kabataan ko
naiwasan na ang thyroid, pampalusog pa ito

- gregoriovbituinjr.
* litratong kuha ng makatang gala

Pinaghalawan ng ilang datos: 
https://ph.theasianparent.com/halaan-soup    

Huwebes, Hulyo 8, 2021

Sa lababo

SA LABABO

ani Inay, dapat laging malinis ang lababo
dahil diyan natin nililinis ang mga plato
at hinuhugasan ang ating ininumang baso
anya pa, huwag itong hayaang maging barado

mga bilin ni Inay noong aking kabataan
na tinatandaan ko hanggang sa kasalukuyan
ang lababong marumi'y imahe ng kapangitan
is-isin ang paligid, dumi'y tanggaling tuluyan

kanina'y nilinis ko ang lababong anong dumi
nilinis dahil agad napansin, barado kasi
sinundot-sundot hanggang lumuwag ito't bumuti
matagal din, tila bumarang dumi'y anong dami

buti na lang, natuto sa mga aral ni Inay
pati nga paglalaba'y nagagampanan kong husay
tandaan lang, lababo'y laging lilinising tunay
dahil pag nagbara muli'y sadyang di mapalagay

- gregoriovbituinjr.

Ilang pagtanaw

ILANG PAGTANAW

madalas tinutugis ng mga alalahanin
at nakakalimutan na rin pati ang pagkain
lagi na lang paanong gagawin sa suliranin
paanong makakahingang maluwag ang damdamin

masalimuot man bawat tinatahak na daan
subalit sasagi rin sa isip ang kalutasan
habang pinagmamasdan ang bughaw na kalangitan
o kaya'y nakatanaw sa bughaw na karagatan

buga ng usok, naglulutangang plastik sa ilog
mga maralitang di alam paano mabusog
paghahanda sa unos nang kumidlat at kumulog
nang mahulog sa higaan at sa sahig nauntog

matapang na anak ng bayan ang kasalamuha
na pagkagising ko'y tinatanggal agad ang muta
naaalala ang dinanas noong pagkabata
habang humahakbang na kasama ang manggagawa

- gregoriovbituinjr.

Manhik-manaog

MANHIK-MANAOG

noon, lagi akong manhik-manaog sa hagdanan
tila turumpong di mapakali sa kinalagyan
akyat-baba ang ehersisyo noong kabataan
at gayon din ang asal sa loob ng paaralan

subalit minsan ay nadulas, tumama ang ulo
sa kanto ng hagdan at nagkasugat ngang totoo
sa pagitan ng kaliwang kilay at ng mata ko
pababa kasi ng hagdan ay mabilis ang takbo

di ko na tanda kung tinahi ba ang aking sugat
paalala sa kalikutan ang natamong pilat
lumipas ang panahon, sa hagdan na'y nag-iingat
lalo't nagmamanhik-manaog pa ring walang puknat

matayog mang pangarap, pagsisikapang akyatin
subalit maingat na akyat-baba ang gagawin
tapik lamang sa balikat ay sapat na sa akin
upang sumigla tungo sa pagkamit ng layunin

di lang parang gulong ang buhay kundi parang hagdan
di lang paikot-ikot, manhik-manaog din naman
mahalaga'y nagpapakatao't nasa katwiran
upang nadaramang kirot sa dibdib ay maibsan

- gregoriovbituinjr.

Miyerkules, Hulyo 7, 2021

Sa ikatlong anibersaryo ng aming kasal

gaano man karami ang problemang dinaanan
at gaano man katindi ang bawat karanasan
naririto pa rin tayong matatag ang samahan
magkalayo man, magkalapit ang puso't isipan

pagpupugay sa ating ikatlong anibersaryo
kahit na dumaan pa ang samutsaring delubyo
magkatalingpuso sa mga usapin at isyu
lalo na sa kalikasang dapat ay protektado

sinusulong nang magkatuwang yaring adhikain
para sa buti ng kapwa't marangal na layunin
tulong-tulong upang kinabukasa'y paunlarin
walang iwanan, puso'y patuloy na bibigkisin

daghang salamat sa aking diwata, tanging mutya
at patuloy nating gagawin ang ating panata

- gregoriovbituinjr.
07.07.2021

Martes, Hulyo 6, 2021

Sa pagtatanim ng mabuting binhi

SA PAGTATANIM NG MABUTING BINHI

itanim din natin ang makabubuti sa budhi
habang pagpapakatao ay pinapanatili
itatanim natin ay pulos mabubuting binhi
upang mawakasan ang panahon ng mga imbi

at bubungkalin natin ang lupa ng kawalan
upang itanim ay pawang binhi ng kabuluhan
araw-gabing didiligan kung kinakailangan
upang magkasanga't magkaroon ng katuturan

mga sanga'y hahaba, tutubo ang mga dahon
magiging bunga ba'y mapakla o masarap iyon
marahil, depende sa mga ginagawang aksyon
kung maganda ang patutunguhan ng nilalayon

hanggang dumating na ang panahon ng pamimitas
dito na malalaman kung tama ang nilalandas

- gregoriovbituinjr.

Aya, Laya, Ilaya

AYA, LAYA, ILAYA

sumusukob man ang alalahanin sa gunita
nagbabadya man ang unos na dahilan ng baha
ngitngit man ng kalikasan ay riyang nagbabanta
mga palaisipan ay malulutas ding pawa

kaaya-aya ang umaga't pakuya-kuyakoy
habang sa ilaya, magsasaka'y nagpapatuloy
laya'y pangarap ng mga bilanggong nananaghoy
tulad ng paglipad sa langit ng malaking banoy

kinalulugdan kong magsagot ng palaisipan
lalo sa mga panahong nadarama'y kawalan
tititig sa kisameng hagilap ay kasagutan
tititig sa pahina ng salita't katitikan

patuloy sa pagsulat ang nangingimay na kamay
tungo sa mga saknong at katagang binabaybay
palaisipan ang kaharap habang nagsisikhay
at makatapos sa napakalayong paglalakbay

- gregoriovbituinjr.

Pagdalumat

PAGDALUMAT

binabasa ko ang samutsaring paksa't dahilan
lalo't mga lihim ng daigdig o kalikasan
pagbakasakaling mabatid ang di karaniwan
upang gawin ang marapat ng walang alinlangan

patungkol sa mga isyung kaygandang dalumatin
na kung pahihintulutan ay iisa-isahin
tulad ng sandaang asong bayaning itinuring
at limandaang bantog na taong dapat kilanlin

dapat lang madalumat ang anumang kasawian
tulad ng pag-unawa sa ramdam na kasiyahan
nababatid mo ba ang kanilang kabayanihan
kung ipagwawalambahala ang kasalukuyan

nais kong makasama ang mutya sa panaginip
upang magkahawak-kamay na mundo'y nililirip
baka maraming boluntaryo ang aming mahagip
upang sa kalikasan ay tumulong sa pagsagip

kung anong nararapat, kaibigan, ay turan mo
upang makapaghanda sa parating na delubyo
kung may libreng oras ka'y magbasa-basa ng libro
at baka mabatid paano tayo sasaklolo

- gregoriovbituinjr.

Lunes, Hulyo 5, 2021

Naisusulat ko na sa gatla

NAISUSULAT KO NA SA GATLA

naisusulat ko na sa gatla
kung ano ang nasa puso't diwa
ganito yata ang tumatanda
mga danas na'y bakas sa mukha

pagtanda'y di na maiiwasan
lalo't dumarami na ang uban
gatla sa noo'y naglalabasan
tanda bang tumalas ang isipan?

kalahating siglo na'y palapit
o kalahating siglo mang higit
ang mahalaga'y di nagigipit
pag sa edad na ito'y sumapit

masdan ang gatla't nakasisilaw
kislap ng pag-asa'y matatanaw
datapwat ang talagang malinaw
matandang hukluban ang lumitaw

sa bawat gatla na'y nakabakat
ang mga pinagdaanang sukat
bawat saknong ay nagdudumilat
bawat taludtod ay kabalikat

tatanda rin ako't maglalaho
ay di mapapawi ang pagsuyo
tanging hiling ko lamang sa mundo
ang pangarap sana'y di gumuho

- gregoriovbituinjr.

Kung magkasakit at mamatay

KUNG MAGKASAKIT AT MAMATAY

nawa'y sa tahanan lang ako makapagpagaling
kaysa ospital na pambayad ay tumataginting
kahit baryang pilak pa ang perang kumakalansing
mahal na presyo ng kalusuga'y nakakapraning

baka mas mura pa ang ataul kung mamamatay
lalo na't ngayong may pandemya'y aking naninilay
baka mas mura ang kremasyon o sunuging tunay
may tunggalian ng uri kahit na sa paghimlay

sa sementeryo'y may apartment pa ngang patung-patong
mura lang daw ang upa ng lagakan ng kabaong
habang ang mga mayayaman ay may maosoleum
sa kamatayan man, magkakaiba rin ang hantong

sa susunod na henerasyon ba'y anong pamana
kundi sa kinathang tula'y pawang himutok lang ba
ako'y nabubuhay ngayong nagsisilbi sa masa
tulad ng iba pag namatay, malilimutan na

ah, basta masaya akong magsilbi, naglilingkod
sa uring manggagawa't dukhang itinataguyod
na kahit sa sangkatutak na isyu'y nalulunod
prinsipyo'y ipaglalaban kahit nakakapagod

itatayo ang asam na lipunang makatao
kasama ang kapwa maralita't uring obrero
kahit na ang pagkilos na ito'y ikamatay ko
ipagmamalaki kong ang ginagawa ko'y wasto

- gregoriovbituinjr.

Minsan sa pagbibidyoke

MINSAN SA PAGBIBIDYOKE

mga kasama'y naroong nagbibidyoke minsan
nagpakain ang isang kasamang may kaarawan
matapos iyon ng pulong nang sila'y magkantahan
at inaya akong kumanta, aking tinanggihan

ngunit noon ay malakas ang loob kong kumanta
basta nakahawak ng mikropono ay lalarga
subalit nang si misis ang pagkanta ko'y napuna
na boses ko'y galing sa ilong, ako'y tumigil na

hanggang ngayon, di na ako kumanta sa bidyoke
tila baga ang pagkanta ko'y isa nang bagahe
pag narinig ng iba, nadarama ko'y diyahe
nakakahiya na sa sinumang makasasaksi

di naman ako matampuhin, inisip ko pa rin
ang kawastuhan ng pagpuna ni misis sa akin
baka nagkakalat lang pala ako'y di ko pansin
baka tingin nila ako'y magalit pag punahin

kaya sa mga inuman, di ako mapaawit
kahit lasing na'y nakikinig na lang sa pagbirit
mas sa pagkatha na lang ako nagkonsentrang pilit
at baka dito'y mas may silbi ako't walang sabit

buti na lang, nila-like ni misis ang aking tula
kahit siya lang ang madalas nagla-like sa katha
na kung di siya mag-like, bigo akong manunula
at di na nararapat tawaging isang makata

- gregoriovbituinjr.

Biyernes, Hulyo 2, 2021

Pagpapatakbo at pamamalakad

PAGPAPATAKBO AT PAMAMALAKAD

Alam nating iba ang TAKBO sa LAKAD. Ang takbo ay mabilis, ang lakad ay hindi mabilis. Ang isang kilometrong takbo ay baka makuha mo ng limang minuto. Subalit mahigit dalawampung minuto kung lalakarin mo ang isang kilometro. Tantiya ko lang ito.

Ngunit nag-iiba pala ang kahulugan ng salita pag nilagyan na ng panlapi. Nakita ko ito sa isang Pinoy krosword puzzle. Tingnan ang 7 Pababa ng litratong ito.

Magsingkahulugan ang PAGPAPATAKBO sa PAMAMALAKAD. Hinggil ito sa pamamahala ng grupo ng tao, samahan, kumpanya, opisina, liga, partido o anumang aktibidad.

Dahil sa panlapi, nag-iiba ang gamit ng salita. Sa ganitong kalagayan lang marahil nagiging magsingkahulugan ang TAKBO at LAKAD.

- gregoriovbituinjr.

Huwebes, Hulyo 1, 2021

Sa ikalimang taon ng pagpaslang kay Gloria Capitan

SA IKALIMANG TAON NG PAGPASLANG KAY GLORIA CAPITAN

ah, limang taon na pala yaong nakararaan
nang pinaslang ang magiting na si Gloria Capitan
na kampanyador laban sa coal mining sa Bataan
tunay na human rights defender nitong sambayanan

sa lugar niya sa Bataan, sa nayong Lucanin
nang binaril ng dalawang di-kilalang salarin
ito'y mensahe upang mamamayan ay takutin
lalo't lumalaban sa mapaminsalang coal mining

sa unang araw ng pag-upo ng Ama ng Tokhang
ay naging madugo't si Ka Gloria ay tumimbuwang
siya ang una sa sunod-sunod na pamamaslang
due process o wastong proseso'y di na iginalang

kalikasan ay nararapat nating ipagtanggol
upang mabuting hangin ay di natin hinahabol
hustisya kay Gloria Capitan! kasamang tumutol
laban sa coal mining, coal stockpiles, mga plantang coal

taaskamaong pagsaludo ang tangi kong handog
tangan niyang prinsipyo'y akin ding iniluluhog
tama na ang mga coal plants, bayan na'y lumulubog
epekto nito sa kalusuga'y nakadudurog

- gregoriovbituinjr.
07.01.2021
* mga litrato mula sa google

Mga pinaghalawan:
https://www.frontlinedefenders.org/en/case/case-history-gloria-capitan
https://www.greenpeace.org/philippines/press/1057/greenpeace-statement-on-the-murder-of-gloria-capitan-anti-coal-activist-in-bataan/
https://www.fidh.org/en/issues/human-rights-defenders/the-philippines-assassination-of-ms-gloria-capitan
https://www.euronews.com/green/2021/02/22/killed-for-campaigning-meet-the-women-fighting-the-coal-giants

Bukrebyu: Ang aklat na "100 Tula ni Bela"




BUKREBYU: ANG AKLAT NA "100 TULA NI BELA"
Maikling sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr.

Ang talagang hinahanap kong aklat, bukod sa pelikula, ay yaong may pamagat na "100 Tula Para Kay Stella". Nakita ko na iyon sa Fully Booked sa Gateway sa Cubao, subalit hindi ko binili dahil nagkataong wala akong sapat na salapi ng araw na iyon. Ilang araw pa ang lumipas nang mapadaan muli sa Fully Booked at bigla kong naalala ang librong iyon. Kaya sinilip ko kung naroon pa ang aklat na iyon subalit wala na.

Isa iyon sa mga nais kong mabasa, at maisama sa mga koleksyon ko ng aklatula o petry book, para sa munti kong aklatan. Nag-ikot ako sa ibang book store subalit wala.

Hanggang isang araw, napadaan ako sa Book Sale sa Farmers' Plaza, at nakita ko ang aklat na "100 Tula ni Bela", na sinulat ng aktres na si Bela Padilla, na siya ring aktres na gumanap sa pelikulang "100 Tula Para Kay Stella". Binili ko agad ang aklat na "100 Tula ni Bela" sa halagang P110.00, nasa 112 pahina. Ang petsa nang binili ko iyon ay Nobyembre 24, 2020, na kadalasang isinusulat ko sa mga aklat na aking nabili. Petsa, presyo, at kung saang book store ko binili. Nakaugalian ko na iyon, upang malaman ko kung saan at kailan ko ba nabili ang isang libro at kung magkano ko iyon binili.

Laking tuwa kong mabili ang aklat na iyon, bagamat sa kalaunan ay nahimasmasan ako. Iba palang libro ito. 100 Tula ni Bela. Hindi ang hinahanap kong "100 Tula Para Kay Stella". Gayunpaman, binasa ko pa rin. Maganda ang kanyang mga isinulat na tula. Tunay na pagpapahayag ng kanyang damdamin sa simpleng pamamaraan.

Ang librong iyon ang inspirasyon ko upang gawin din ang 100 Tula Para Kay Liberty, na siyang napili kong pamagat ng aklat. O kung isasalin sa Ingles ay 100 Poems for Liberty, na pag isinalin sa wikang Filipino ay 100 Tula Para sa Kalayaan. Oo, 100 Tula Para Kay Liberty, dahil Liberty ang pangalan ni misis. Datapwat iilan lamang ang mga tula ko sa Ingles.

Hindi ko alam kung kailan ko matatagpuan ang aklat na "100 Tula Para Kay Stella" upang maisama sa aking mga collector's item, at mabasa na rin. Gayunman, patuloy kong ginagawa ang aking planong 100 tula para kay esmi.

Mapapansing maiikli ang mga tula ni Bela. Sa bawat tula sa librong "100 Tula ni Bela" ay may mga litrato kung saan nakapatong doon ang mumunting hiyas ng puso't diwa ni Bela Padilla. At paurong ang bilang, dahil sinimulan sa libro ang Tula 100, sunod ay Tula 99, at nagtapos sa Tula 1. May mga tulang nakasulat sa Ingles at karamihan ay nasa wikang Filipino. Pampakilig sa mga binata ang kanyang mga tula. Bagamat may lalim din ang pananalinghaga ng dalaga. Marami ring mga hugot na talaga mong madarama, na tila ba pinatatamaan ka ng kanyang pananalita.

Namnamin mo ang ilan sa mga tula niyang ito. Kahanga-hanga ang mga hugot at palaisipang mula sa kanyng puso'y tunay nating mararamdaman.

Tula 26:

BEATIFUL DEATH

I'm pleased to know that after my life
I still serve a purpose.
When you come home at night and you look at me,
I feel like I did something selfless.
Maybe the pain of my death was meant to be.
To take your sorrows away.
To make you happy.

Tula 42:

REBULTO

Magdamag na nakatindig,
nakikita mo ang lahat.
Ang buhay naming mga dumadaan
na iba't iba ang pamagat.
Buti nalang wala kang nararamdaman
dahil wala ka namang puso.
Kung hindi masasaktan ka sa amin,
ako'y sigurado.
Naiinggit ako sayo,
dahil wala kang kaalam-alam.
Di mo alam ang tamis ng pagmamahal
at ang kirot ng salitang paalam.

Hindi ko pupunahin ang istruktura ng kanyang pananaludtod, o pawang vers libre ang kanyang mga tula, mga malayang taludturang tumatagos sa mambabasa, dahil ika nga, ang tula ay mula sa puso, inihahayag sa pamamagitan ng mga titik, at hindi maaaring basta ikulong na lang sa tugma't sukat. Iba iyon sa aking pagtula, pagkat kadalasang bawat tula ko'y nakabartolina sa tugma't sukat.

Maganda ang pagkakabalangkas ng kanyang Tula 17 na masasabi mo talagang maaari siyang ihanay sa iba pang magagaling na makata sa Ingles. Halina't namnamin ang ganda ng kanyang pananaludtod.

Tula 17:

MYRIAD

Sometimes plenty,
mostly few.
Sometimes happy,
mostly blue.
Sometimes taunting,
mostly true.
Sometimes me,
mostly you.

Gayunpaman, marahil ay inspirasyon ni Bela ang pelikula niyang ginampanan upang mabuo ang sarili niyang bersyon ng 100 Tula. Mabuhay ka, Bela Padilla, at ang iyong mga malikhang obra!

07.01.2021

Minsan, sa MRT

MINSAN, SA MRT

naroong nagninilay habang lulan ng MRT
at nasaksihan ang labanan ng mga bagani
upang mapalaya yaong bayan sa mga imbi
pingkian ng mga kampilan ay nakaririndi

biglang nagising ang diwa sa pagbukas ng pinto
sa isang istasyon ngunit tila ako'y naglaho
muling nakita'y mga baganing nakipagbuno
sa mga mananakop na sadya ring matipuno

nagsara ang pinto ng tren, lagusan ay lumitaw
patungo sa Hogwart na sa isang sine'y natanaw
doon ay may mga dambuhalang nambubulahaw
habang katana'y tangan ko panlaban sa halimaw

hanggang napamulagat ako't nadamang tumigil
ang sinasakyan habang palad ay pinisil-pisil
dapat nang lumabas habang ang tren pa'y nakahimpil
natantong ibang mundo ang sa diwa'y umukilkil

- gregoriovbituinjr.
07.01.2021

Sa unang araw ng Hulyo

SA UNANG ARAW NG HULYO

unang araw ng Hulyo, kaygandang ngiti'y bumungad
kaya saya'y nadama sa umagang bumukadkad
pampasigla upang gawin ang tungkulin at hangad
habang ibong nag-aawitan sa langit lumipad

ano pa bang masasabi sa ngiting anong tamis
sa unang araw ng Hulyo, dalawa'y magbibigkis
sa hirap at ginhawa, panahon man ay kaybilis
anumang suliranin, haharapin, natitiis

taospusong pasasalamat sa bagong umaga
at sinalubong ng ngiting sa puso'y nagpasaya
pampaalwan sa dinaranas mang hirap at dusa
ngiting anong tamis na inspirasyon sa tuwina

- gregoriovbituinjr.
07.01.2021